Πως έπαψα να είμαι αριστερός

Πρόσφατα ένα γνωστός διάβασε και μου πρότεινε το βιβλίο "Το δόγμα του σοκ" της Ναόμι Κλάιν. Έψαξα λίγο στον ιστό να δω περί τίνος πρόκειται και διάβασα για άλλη μια φορά την κριτική στην διδασκαλία του Milton Friedman του Πανεπιστημίου του Σικάγο και της σχολής που δημιούργησε, η οποία καταδυνάστευσε τον κόσμο μέσω της κυβέρνησης Bush Jr.

Με βάση τις "επιδόσεις" της κυβέρνησης Bush, είχα κι εγώ στα μαύρα κατάστιχα τόσο τον Friedman, όσο και τον άκρατο φιλελευθερισμό γενικότερα. Άλλωστε πάντα θεωρούσα τον εαυτό μου αριστερό δίχως στέγη (όπου στέγη=κόμμα - κανένα δεν ικανοποιούσε τις απόψεις μου).

Επειδή το βιβλίο μου φάνηκε τετριμμένο ως προς την κριτική του, αν και η οπτική του είχε ενδιαφέρον και πρωτοτυπία, έκανα κάτι που συνηθίζω. Πριν διαβάσω την κριτική πάνω σε μία άποψη, μελετώ πρώτα την κρινόμενη άποψη. Έτσι διάβασα πρώτα το βιβλίο "Capitalism and Freedom" του Milton Friedman.

Από τα πρώτα δύο κεφάλαια, όπου ο διάσημος οικονομολόγος θέτει τις βάσεις όλων όσων αναπτύσσει στη συνέχεια, η σοσιαλιστική μου κοσμοθεωρία όχι μόνο είχε καταρρεύσει, αλλά είχε πλέον αντικατασταθεί από τον πρώην απορριπτέο φιλελευθερισμό. Το να αναπτύξω γιατί θα χρειαζόταν χώρο όσο και το βιβλίο του Friedman! Ή τουλάχιστον όσο και τα δύο πρώτα κεφάλαια.

Φυσικά δεν ήταν δυνατόν με δύο μόνο κεφάλαια να δώσει απαντήσεις σε όλες μου τις ευαισθησίες. Όμως μέχρι το τέλος, είχε καταφέρει να απαντήσει σχεδόν σε κάθε πρώην "αριστερή" μου ανησυχία. Πως είναι το σωστό κράτος πρόνοιας, σε ποια περίπτωση η (πάντα δωρεάν) παιδεία πρέπει να είναι δημόσια ή ιδιωτική, πως πρέπει να παρεμβαίνει το κράτος, κυρίως που δεν πρέπει να παρεμβαίνει...

Σε κάποια σημεία που παρουσιάζει τις αδυναμίες του κρατισμού, έχω την αίσθηση ότι τα έγραψε πρόσφατα, μετά την κατάρρευση της Ελληνικής οικονομίας. Αναφέροντας τις διαδικασίες κρατικής αστοχίας, σχεδόν φωτογραφίζει αυτά που συμβαίνουν εδώ (ο Friedman πέθανε το 2006 και το βιβλίο το έγραψε το 1962).

Η απόρριψη του Friedman λόγω της πολιτικής των Bush, Wolfowitz, Rumsfeld και Cheney, πλέον μου θυμίζει την μεταπολεμική απόρριψη του Nietzsche, λόγω του Hitler.

Το μόνο που μου έκανε κακή εντύπωση από το βιβλίο είναι η τελευταία παράγραφος, όπου ο συγγραφέας παραληρεί εναντίον των κυβερνώντων της ΕΣΣΔ, ως επικίνδυνους πρόκλησης καταστροφής, όταν η ίδια η χώρα του παραμένει μέχρι σήμερα η μοναδική που έχει χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα εναντίον ουσιαστικά αμάχων.