Με έναυσμα από την ανάρτηση στο blog του Βαγγέλη Παλμου, θα προσπαθήσω να εξετάσω το θέμα της οπλοφορίας και του αντίστοιχου δικαιώματος.
Ως δικές μου αρχές και αξιώματα, θέτω τα παρακάτω, που δεν είναι απαραίτητο να γίνουν αποδεκτά από τον κάθε αναγνώστη:
- Διαφωνώ με κάθε περίπτωση επιθετικής βίας.
- Η βία δεν είναι δυνατόν να διευθετηθεί μόνο με μη βίαιους τρόπους. Δηλαδή, δεν είναι πάντοτε εφικτό να αποφύγουμε τη χρήση της.
- Ως βία ορίζω μόνο την φυσική. Παρακάτω δεν αναφέρομαι σε ψυχολογική βία, οικονομική βία, νομική βία κ.λπ.
Οι παραδοχές αυτές μπορούν να γίνουν αντικείμενο συζήτησης, αλλά προς οικονομία χώρου δεν θα θεμελιωθούν σε αυτό το κείμενο.
Ιδανικά θα ήθελα να μην υπάρχουν όπλα. Εναλλακτικά, η κατοχή τους να περιορίζεται σε όργανα που αναγνωρίζονται ως απαραίτητα από το κοινωνικό σύνολο, δηλαδή την αστυνομία και τον στρατό (εντελώς ιδανικά, ούτε καν εκεί). Αυτό επιχειρεί να επιτύχει η νομοθεσία και να εφαρμόσει η αστυνομία.
Δυστυχώς, όμως, η πραγματικότητα ορίζεται από αμείλικτη λογική, η οποία στην περίπτωση της οπλοκατοχής δεν επηρεάζεται από κβαντικού τύπου αβεβαιότητες. Όταν ο νόμος ορίζει ότι η οπλοφορία και η οπλοκατοχή απαγορεύεται το αποτέλεσμα είναι το εξής:
- Οι νομιμόφρονες πολίτες δεν οπλοφορούν. Ακόμα κι αν έχουν άδεια οπλοφορίας, το όπλο το περιορίζουν όπως προβλέπει ο νόμος με αποτέλεσμα να μην είναι διαθέσιμο σε περίπτωση που προκύψει ανάγκη χρήσης του.
- Οι παραβάτες, εξ ορισμού, δεν πρόκειται να λάβουν υπόψη το νόμο και θα αποκτήσουν όπλο εφόσον αυτό τους είναι χρήσιμο στη δράση τους και εύκολο (οικονομικό, διαθέσιμο) στην απόκτησή του.
Ως αποτέλεσμα τα παραβατικά στοιχεία υπερτερούν σε ισχύ έναντι των νομιμοφρόνων πολιτών. Όταν κάποιος εισέρχεται σε ιδιωτικό χώρο για κλοπή ή ληστεία, ή επιχειρεί σε δημόσιο χώρο εναντίον απλών πολιτών, γνωρίζει ότι η αντίσταση που θα βρει είναι πιθανότατα ελάχιστη.
Συνεπώς η νομιμοποίηση της οπλοφορίας θα εξοπλίσει τους νομιμόφρονες πολίτες έναντι των ήδη εξοπλισμένων παραβατών.
Φυσικά, κάθε επιλογή έχει και τα μειονεκτήματά της. Πχ, η γενική παρουσία όπλου σε μια οικογένεια ενδέχεται να καταλήξει σε τραγικά περιστατικά με ποικίλους τρόπους. Τα υπέρ και τα κατά πρέπει να «ζυγιστούν». Αυτό είναι δύσκολο να γίνει σε μια εξιδανικευμένη ανάλυση.
Πιο αξιόπιστο είναι να εξεταστεί το αποτέλεσμα σε κοινωνίες όπου η οπλοφορία είναι γενικά αποδεκτή. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ, το αυξημένο ποσοστό οπλοφορίας ενοχοποιείται για την αυξημένη εγκληματικότητα. Όμως ο σκηνοθέτης Michael Moore, στο ντοκιμαντέρ του "Bowling for Columbine" τεκμηρίωσε ότι η εγκληματικότητα δεν είναι αποτέλεσμα της οπλοκατοχής. Έφερε για παράδειγμα τον Καναδά, όπου το ποσοστό οπλοκατοχής είναι μεγαλύτερο, χωρίς να υπάρχει αντίστοιχο πρόβλημα αυξημένης εγκληματικότητας.
Ο Michael Moore απέδωσε την αυξημένη εγκληματικότητα στο φόβο. Η δική μου ερμηνεία είναι διαφορετική, αν και χωρίς ιδιαίτερη σημασία για το θέμα της οπλοκατοχής. Η άποψή μου βασίζεται στο γεγονός ότι κατά την διακυβέρνηση του Bill Clinton η εγκληματικότητα μειώθηκε κατακόρυφα. Έχω διαβάσει έρευνες που δείχνουν ότι μειώθηκε σε όλες τις ΗΠΑ κατά 2~2.5 φορές και σε πολιτείες με προηγούμενα αυξημένα ποσοστά εγκληματικότητας (πχ Νέα Υόρκη) έως 4 φορές. Η μείωση αυτή έγινε παράλληλα με την μείωση της ανεργίας στα χαμηλότερα ποσοστά στην ιστορία της χώρα. Επίσης το χάσμα αποδοχών μεταξύ των ανώτερων και των μεσαίων στρωμάτων μειώθηκε ελαφρά (δικαιότερη κατανομή του πλούτου).
Αυτό δείχνει ότι το ποσοστό της εγκληματικότητας είναι ανεξάρτητο της οπλοφορίας. Η εγκληματικότητα σε μικρές ομάδες είναι γενικά αποτέλεσμα της απελπισίας και το οργανωμένο έγκλημα συνήθως έχει σχέση με τον αυξημένο κρατισμό (άλλο θέμα αυτό!)
Συνεπώς η νομιμοποίηση της οπλοφορίας θα εξοπλίσει τους νομιμόφρονες πολίτες έναντι των ήδη εξοπλισμένων παραβατών.
Φυσικά, κάθε επιλογή έχει και τα μειονεκτήματά της. Πχ, η γενική παρουσία όπλου σε μια οικογένεια ενδέχεται να καταλήξει σε τραγικά περιστατικά με ποικίλους τρόπους. Τα υπέρ και τα κατά πρέπει να «ζυγιστούν». Αυτό είναι δύσκολο να γίνει σε μια εξιδανικευμένη ανάλυση.
Πιο αξιόπιστο είναι να εξεταστεί το αποτέλεσμα σε κοινωνίες όπου η οπλοφορία είναι γενικά αποδεκτή. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ, το αυξημένο ποσοστό οπλοφορίας ενοχοποιείται για την αυξημένη εγκληματικότητα. Όμως ο σκηνοθέτης Michael Moore, στο ντοκιμαντέρ του "Bowling for Columbine" τεκμηρίωσε ότι η εγκληματικότητα δεν είναι αποτέλεσμα της οπλοκατοχής. Έφερε για παράδειγμα τον Καναδά, όπου το ποσοστό οπλοκατοχής είναι μεγαλύτερο, χωρίς να υπάρχει αντίστοιχο πρόβλημα αυξημένης εγκληματικότητας.
Ο Michael Moore απέδωσε την αυξημένη εγκληματικότητα στο φόβο. Η δική μου ερμηνεία είναι διαφορετική, αν και χωρίς ιδιαίτερη σημασία για το θέμα της οπλοκατοχής. Η άποψή μου βασίζεται στο γεγονός ότι κατά την διακυβέρνηση του Bill Clinton η εγκληματικότητα μειώθηκε κατακόρυφα. Έχω διαβάσει έρευνες που δείχνουν ότι μειώθηκε σε όλες τις ΗΠΑ κατά 2~2.5 φορές και σε πολιτείες με προηγούμενα αυξημένα ποσοστά εγκληματικότητας (πχ Νέα Υόρκη) έως 4 φορές. Η μείωση αυτή έγινε παράλληλα με την μείωση της ανεργίας στα χαμηλότερα ποσοστά στην ιστορία της χώρα. Επίσης το χάσμα αποδοχών μεταξύ των ανώτερων και των μεσαίων στρωμάτων μειώθηκε ελαφρά (δικαιότερη κατανομή του πλούτου).
Αυτό δείχνει ότι το ποσοστό της εγκληματικότητας είναι ανεξάρτητο της οπλοφορίας. Η εγκληματικότητα σε μικρές ομάδες είναι γενικά αποτέλεσμα της απελπισίας και το οργανωμένο έγκλημα συνήθως έχει σχέση με τον αυξημένο κρατισμό (άλλο θέμα αυτό!)
